Dziś tematem będzie dziedziczenie długów. Zacząć należy od tego, że długi spadkowego dziedziczy się tak samo jak majątek wchodzący w skład spadku i nie ma możliwości przyjęcia tylko aktywów, a odrzucenia pasywów. Co za tym idzie, istnieje zagrożenie, że będzie trzeba spłacić nieswoje długi, których wysokość może przekroczyć wartość spadku.
Każdy spadkobierca (w praktyce najczęściej małżonek i dzieci) w okresie 6 miesięcy od chwili w której dowiedział się, że jest powołany do spadku może złożyć tzw. oświadczenie spadkowe, czyli spadek przyjąć lub odrzucić. Osoba odrzucająca spadek jest wyłączona z dziedziczenia tak jakby nie dożyła otwarci spadku. Jej udział spadkowy dziedziczony jest zgodnie z ogólnymi zasadami dziedziczenia czyli zazwyczaj przez jej dzieci. Kolejną możliwością jest przyjęcie spadku wprost i tzw. „przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza”. W pierwszym wypadku spadkobierca odpowiada za wszystkie długi spadkowe. W przypadku przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza odpowiedzialność ogranicza się tylko do wartości przyjętego spadku. Co za tym idzie występuje swoisty „hamulec bezpieczeństwa” gwarantujący, że nie będzie trzeba „dopłacać do spadku”.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku składamy przed notariuszem, pisemnie (koniecznie pismo z urzędowym potwierdzeniem podpisu), lub ustnie przed właściwym Sądem. W tym ostatnim przypadku oświadczenie składa się w toku sprawy spadkowej lub w oparciu o złożony wcześniej na piśmie wniosek o przyjęcie takiego oświadczenia.
Jak wspominałem wyżej, odrzucenie spadku może skutkować powołaniem do dziedziczenia własnych dzieci. Istnieje oczywiście możliwość uchronienia ich przed odpowiedzialnością za długi poprzez odrzucenie spadku w ich imieniu. Czynności dokonują rodzice lub prawni opiekuni dziecka. Procedura jest identyczna, ale wcześniej należy uzyskać zgodę Sądu rodzinnego.
Pozostaje ostatnia kwestia: co jeżeli nic nie zrobiłem? Do niedawna brak reakcji skutkował przyjęciem spadku wprost i odpowiedzialnością za długi. 18 października 2015 r. weszła w życie nowelizacja przepisów zgodnie z którą brak oświadczenia jednoznaczny jest z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
